NASA do të shkojë në Venus

Agjencia ka zgjedhur dy misione të reja robotike për të eksploruar botën e nxehtë të ferrit të Venusit, fqinjit të Tokës dhe planetit të dytë nga Dielli, njoftoi të mërkurën administratori Bill Nelson. Të dy misionet, DAVINCI+ dhe VERITAS, ishin midis katër propozimeve konkurruese në raundin e fundit të NASA’s Discovery Program, i cili menaxhon misione më të vogla eksplorimi planetare me një buxhet të vogël prej afro 500 milion dollarë secili.

“Këto dy misione motra synojnë të kuptojnë se si Venusi u bë një botë e ngjashme me ferrin, e aftë të shkrijë plumbin në sipërfaqe”, tha Nelson gjatë fjalimit të tij të parë “State of NASA” në selinë e agjencisë në Uashington, DC të mërkurën.

“Ata do t’i ofrojnë të gjithë komunitetit të shkencës një shans për të hetuar një planet ku nuk kemi qenë në më shumë se 30 vjet.”

DAVINCI +, i planifikuar të nisë rreth vitit 2029, do të shënojë misionin e parë të udhëhequr nga SHBA në atmosferën e Venusit që nga viti 1978, kur misioni i dytë i Pionierit i NASA-s u zhyt në retë Venusiane për studim shkencor. Anija kozmike do të fluturojë nga Venusi dy herë për të shkrepur fotografi nga afër të sipërfaqes së planetit përpara se të hedh një sondë robotike në atmosferën e saj të trashë për të matur gazrat e saj dhe elementët e tjerë.

Interesi për Venusin u rrit vitin e kaluar gjatë rishikimit të katër misioneve të NASA-s, kur një ekip i veçantë ndërkombëtar studiuesish publikoi gjetjet se gazi i dëmshëm, fosfina, po lundronte në retë e Venusit – një teori intriguese që la të kuptohej shenjat e para të largimit të jetës, pasi dihet se fosfina bëhet kryesisht nga organizmat e gjallë. Por studiues të tjerë kundërshtuan gjetjet e ekipit, duke e lënë teorinë e fosfinës pa një rezultat. Zhytja e DAVINCI+ nëpër atmosferën e Venusit mund ta zgjidhë me vendosmëri atë mister.

Kur u botua kërkimi, administratori i mëparshëm i NASA-s, Jim Bridenstine, tha që “është koha për t’i dhënë përparësi Venusit”. Administratori i shkencës së NASA-s, Thomas Zurbuchen, thotë për The Verge se megjithëse të dy sondat mund të ndihmonin në konfirmimin e hulumtimit të fosfinës, ata u morën për vlerën e tyre shkencore, propozuan afatin kohor dhe faktorë të tjerë të pavarur nga gjetjet e fosfinës.

Misioni i dytë, VERITAS, është një sondë që planifikohet të nisë rreth vitit 2028, pak para DAVINCI+. Ai do të rrotullohet rreth Venusit dhe do të hartojë sipërfaqen e saj ashtu si sonda Magellan e NASA-s për katër vjet duke filluar në 1990, por me një fokus shumë më të mprehtë që do t’u japë shkencëtarëve një pamje më të mirë të historisë gjeologjike të planetit. Do të përdorë një radar sintetik të hapjes dhe do të gjurmojë lartësitë e sipërfaqes për të “krijuar rindërtime 3D të topografisë dhe për të konfirmuar nëse procese të tilla si tektonika e pllakave dhe vullkanizmi janë aktive në Venus”, tha NASA në një deklaratë.

Një aparat tjetër fotografik në VERITAS do të jetë i ndjeshëm ndaj një gjatësi vale që mund të dallojë shenja të avujve të ujit në atmosferën e Venusit, e cila, nëse zbulohet, mund të lë të kuptohet se vullkanet aktive ishin degazuar në sipërfaqen e planetit kohë më parë.

Të marra së bashku, të dy misionet e bëjnë të qartë se NASA më në fund po shkon e gjitha në Venus, një planet i nxehta që mënjanohet prej planetëve të tjerë, më shkencërisht e njohur si Marsi. Dy misionet e klasës Discovery që garuan me DAVINCI+ dhe VERITAS ishin TRIDENT, i cili do të kishte studiuar hënën e akullt të Neptunit Triton dhe Io Volcano Observer (IVO), i cili do të kishte studiuar forcat e baticës në hënën e Jupiterit Io.

Misionet binjake në Venus synojnë të përballen me mundësinë që planeti dikur të ishte i banueshëm. “Venusi është më afër Diellit, është një shtëpi e nxehtë tani, por dikur mund të ketë qenë ndryshe”, thotë kreu i programit Discovery të NASA-s Thomas Wagner për The Verge. Studimi i atmosferës së planetit nga afër mund t’u japë shkencëtarëve të dhëna se si evoluoi me kalimin e kohës për të lejuar Venusin të bëhet bota e ferrit që është sot, me temperatura sipërfaqësore prej rreth 900 gradë Fahrenheit.

Misionet gjithashtu mund të ndihmojnë shkencëtarët të mësojnë se si të shikojnë ekzoplanetë, planetë të largët në sistemet e tjera diellore. Megjithëse e nxehtë dhe e pajetueshme, Venusi qëndron në zonën Goldilocks të sistemit tonë diellor, një term që përdorin shkencëtarët për të karakterizuar pozicionin e ekzoplanetëve, distancat e të cilëve nga Dielli qëndrojnë pikërisht në vendin e duhur për të nxitur jetën. Venusi, thotë Wagner, mund të jetë një model, menjëherë pranë Tokës, për të na ndihmuar të kuptojmë ekzoplanetë më larg. Distanca e planetit nga Dielli ynë gjithashtu ngre pyetje po aq intriguese se pse Venusi u kthye në botën e ferrit që është sot.